Kolano skoczka to potoczna nazwa choroby układu ruchu polegającym na zmianach zwyrodnieniowych więzadła rzepki. Sama nazwa może być nieco myląca ponieważ nie jest to schorzenie wyłącznie zarezerwowane tylko dla osób uprawiających sporty “skoczne” jak np:. skoki w dal, czy wzwyż, ale także dla osób uprawiających takie sporty jak koszykówka, siatkówka, narciarstwo, biegi długodystansowe. Innymi słowy, problem kolana skoczka powstaje tam gdzie dochodzi do regularnego przeciążania prostowników stawu kolanowego. Skutkuje to powstawaniem licznych mikrouszkodzeń i naderwań więzadła które mocuje rzepkę i mięsień czworogłowy do kości piszczelowej. Najczęściej schorzenie to dotyka mężczyzn w średnim wieku lub młodych sportowców. Dolegliwości mogą pojawić się także u osób które przebywają długo z zgiętymi kolanami często dużo kucają lub dużo chodzą po schodach. W grupie ryzyka znajdują się między innymi pracownicy biurowi, kierowcy a także glazurnicy czy inni pracownicy budowlani.

Diagnoza

Kolano skoczka diagnozuje się poprzez przeprowadzenie wywiadu z pacjentem. Charakterystyczny jest ból poniżej rzepki pojawiający się w trakcie lub po wysiłku. W zależności od stopnia zaawansowania ból może utrzymywać się przez parę godzin lub nie ustępować wogóle. Pomocne może się okazać badanie USG – jest to stosunkowo tanie badanie i łatwo dostępne dzięki czemu można potwierdzić lub wykluczyć wstępną diagnozę.

Czynniki ryzyka wystąpienia “kolana skoczka”

Występuje wiele czynników wewnętrznych jak i zewnętrznych które sprzyjają rozwojowi tej patologii. Do czynników wewnętrznych zalicza się: wiotkość więzadeł rzepki, nadmierna wysokość ustawienia rzepki, nieproporcjonalnie duża siła mięśnia czworogłowego względem mięśni kulszowo-goleniowych, nadwaga, zwiększony kąt Q, wcześniejsze urazy stawu kolanowego. Czynniki zewnętrzne takie jak duża objętość treningowa, brak profilaktyki, twardość podłoża, zbyt duża masa ciała mogą również sprzyjać rozwojowi tendinopatii rzepki.

Leczenie

W pierwszej kolejności zaleca się leczenie zachowawcze – czyli fizjoterapię. W początkowej fazie (w zależności z jak nasilonym problemem pacjent przychodzi) zaleca się zmniejszenie aktywności, wprowadza się masaże w celu zmniejszenia dolegliwości bólowych. Kiedy już ustąpią można przejść do usprawniania które ma na celu przebudowę więzadła. Stosuje się wtedy głównie trening izometryczny połączony z terapią manualną. Pomocne mogą okazać się niektóre elementy fizykoterapii. Możliwe jest leczenie chirurgiczne, ale w zasadzie tylko wtedy gdy inne metody zawiodły a ból utrzymuje powyżej trzech miesięcy pomimo prowadzonego leczenia zachowawczego lub u pacjenta z zaawansowanymi zmianami które objawiają się bólem zarówno podczas aktywności jak i spoczynku.

Podczas leczenia zachowawczego zaleca się zmniejszenie intensywności treningowej i wprowadza się ćwiczenia ekscentryczne mające na celu przebudowę niewydolnego więzadła. Pomocna jest też krioterapia która zatrzymuje proces neowaskularyzacji ścięgna co jest po części źródłem problemu. Czas rehabilitacji szacuje się na około 12 tygodni. Po tym okresie, jeżeli leczenie zachowawcze nie przynosi zadowalających efektów można rozważyć leczenie operacyjne. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że według badań trening ekscentryczny jest równie skuteczny co interwencja chirurgiczna. Alternatywą dla skalpela może być suche igłowanie, terapia osoczem bogatopłytkowym, fala uderzeniowa, iniekcje aprotyniny i iniekcje obilateracyjne.

Rokowanie

Badania jak i doświadczenie pokazują, że praktycznie zawsze udaje się zredukować w znacznym stopniu lub całkowicie pozbyć się bólu bez konieczności leczenia operacyjnego. Średni czas powrotu do uprawiania aktywności wynosi od 20 do 90 dni. Jednak warto zaznaczyć, że czasem okres ten może wydłużyć się nawet do 6 – 12 miesięcy. Różnica najczęściej wynika z tego w jakim stopniu nastąpiły już zmiany zanim pacjent rozpoczął leczenie.